شناسایی، فراوانی، پراکنش و رفتار صدف گزینی خرچنگ های منزوی غالب در ناحیـه جزر و مدی جزیره هرمز

این مطالعه با هدف تکمیل فهرست گونه ای خرچنگ های منزوی سواحل جنوبی ایران و تعیین برخی خصوصیات زیستی این گروه در شش ایستگاه واقع در ناحیه جزر و مدی جزیره هرمز انجام پذیرفت. نمونه برداری از تابستان 1389 تا بهار 1390 و به صورت فصلی انجام گرفت. خرچنگ منزوی در اتانول %70 تثبیت و به آزمایشگاه منتقل شدند. نه گونه متعلق به دو خانواده از خرچنگ های منزوی مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین گونه diogenes tirmiziae به عنوان اولین گزارش در محدوده آب های خلیج فارس و تنگه هرمز معرفی می شود. آنالیزهای آماری با استفاده از نرم افزارهای spss، past، tal (4.2)و نرم افزار r انجام شد.آنالیز واریانس یک طرفه بااستفاده از آزمونlsdنشان داد، فراوانی این گونه ها بین تعدادی از ایستگاهها دارای تفاوت معنا دار است(05/0(p<، ولی تغییرات فصلی تأثیر معنا داری در فراوانی گونه ها ندارد. تنوع بسیار زیاد در صدف های اشغال شده در فصول و ایستگاه های مختلف نشان داد ارتباط مستقیمی بین صدف های موجود در سواحل و صدف گزینی خرچنگ های منزوی وجود دارد. آنالیز خوشه ای نشان داد فراوانی در ایستگاه چهار (در فصل تابستان) دارای بیشترین تفاوت با سایر فصول و ایستگاه ها است. مقایسه فراوانی و پراکنش گونه ها در فصول و ایستگاه های مختلف با پارامترهای محیطی اندازه گیری شده (ph، شوری، دما، اکسیژن محلول، شیب بستر و ساختار کلی بستر) نشان داد تغییرات فراوانی و پراکنش فقط وابسته به ساختار کلی بستر است و تغییرات دیگر پارامترها اثر معنی داری در فراوانی و پراکنش خرچنگ های منزوی ایجاد نمی کند. بیشترین میزان شاخصهای اکولوژیک در ایستگاه چهار(بین اسکله و تأسیسات پمپاژ آب) و کمترین میزان در ایستگاه شش(معدن خاک سرخ) مشاهده شد که نشان می دهد ایستگاه شش محیطی نامناسب برای زیست خرچنگ های منزوی است. شاخص تنوع و غنای گونه ای با شیب و ساختار کلی بستر همبستگی نشان دادند و شاخص غالبیت سیمپسون فقط با تغییر نوع و ساختارکلی بستر همبستگی نشان داد.